به نقل از «تین نیوز»

چرا توان عملیاتی بنادر ایران پایین است؟

تاریخ انتشار: ۳۱ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۵۷۴۱۲۰

تین نیوز

ظرفیت بازرگانی بنادر ایران ۲۷۰ میلیون تن کالا در سال است و توان عملیاتی ایران ۱.۸ میلیون TEU است. فرسودگی تجهیزات تخلیه و بارگیری بنادر یکی از علت های توان پایین عملیاتی بنادر در مقایسه با دیگر کشورهای خلیج فارس است. همچنین عدم انتفاع سازمان بنادر و دریانوردی از بنادر و اسکله های واگذار شده به دیگر سازمان ها و استثنائات تجاری موجب کاهش درآمدهای این سازمان در جهت توسعه خدمات بندری شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گزارش تین نیوز به نقل از مارین نیوز، خدمات بندری به عنوان یکی از فعالیت های اقتصاد دریا است که در کنار کشتی رانی، مکمل توسعه تجارت دریایی خواهد بود و موجب نقش آفرینی کشور در کریدور شمال به جنوب و کریدور شرق به غرب خواهد شد. در این گزارش به مسائلی از بنادر که موجب کاهش درآمدهای این سازمان و شرکت های همکار در زمینه تخلیه و بارگیری شده است، پرداخته خواهد شد.

توان عملیاتی بنادر اصلی و فرعی ایران

۱۱ بندر اصلی به نام های شهید رجایی، شهید باهنر، لنگه، چابهار (شهید بهشتی و شهید کلانتری)، بوشهر، امام خمینی(ره)، خرمشهر و آبادان در جنوب کشور و بنادر انزلی ، نوشهر و امیرآباد در شمال کشور وجود دارند که بیش از ۹۴ درصد از سهم کالاهای تجاری دریابرد را به خود اختصاص داده اند و در کنار آن ها ده ها بندر، اسکله و موج شکن فرعیِ بازرگانی دیگر نیز در حوزه پذیرش شناورها و کشتی های کوچک با کارکردهای محلی و منطقه ای با سهم ۶ درصد از کالاهای تجارت دریابرد فعالیت می کنند که نقش مهمی در اشتغال، اقتصاد و معیشت ساحل نشینان کشور دارند.

بر اساس گزارش سازمان بنادر و دریانوردی، ظرفیت اسمی بنادر بازرگانی کشور از رقم ۱۹ میلیون تن کالا در سال ۱۳۵۷ به رقم ۱۷۰ میلیون تن در پایان سال ۱۳۹۰ جهش یافته است و تنها طی ۱۰ سال گذشته از رقم ۱۷۰ میلیون تن در پایان سال ۱۳۹۰ به رقم ۲۷۰ میلیون تن کالا در پایان سال ۱۴۰۰ افزایش یافت و پیش بینی می شود که این رقم در پایان سال ۱۴۰۱ حداقل به ۲۸۰ میلیون تن کالا در سال برسد.

بر اساس اطلاعات کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد در سال ۲۰۲۰ و در شاخص توان عملیاتی، کشورهای چین با ۲۴۵ میلیون، آمریکا با ۵۴.۹ میلیون و سنگاپور با ۳۶.۸ میلیون TEU به ترتیب در رتبه های اول تا سوم قرار دارند. همچنین کشور ایران نیز با توان عملیاتی کانتینری ۱.۸ میلیون TEU در رتبه ۴۹ قرار دارد. این در حالی است که کشور ترکیه در رتبه ۱۷ با ۱۱.۶ میلیون TEU و کشور عربستان در رتبه ۲۱ با ۹.۳ میلیون TEU قرار گرفته اند. اطلاعات مذکور نشان می دهد توان عملیاتی و سهم ایران از تجارت بین المللی در مقایسه با دیگر کشورهای جهان و منطقه پایین است که با توجه به اهداف کلان کشور برای نقش آفرینی در کریدورهای ترانزیتی شمال-جنوب و شرق-غرب باید افزایش پیدا کند.

تحریم های تجاری و بانکی و بهره برداری زیر ظرفیت از بنادر

تحریم های بانکی و تجاری اعمال شده در دهه ۹۰ موجب بهره برداری پایین تر از ظرفیت در بنادر اصلی و عدم امکان روزآمدسازی تجهیزات تخلیه و بارگیری این بنادر شده است. به عنوان نمونه از ظرفیت اسمی بندر شهید رجایی در حال حاضر به میزان ۵۰ درصد فعال است و در ترمینال جدید بندر شهید رجایی ۲۰ جرثقیل دروازه ای وجود دارد که از این تعداد ۸ مورد قدیمی و با نشان تجاری EMC است و تنها ۱۲ مورد از نسل جدید با نشان تجاری Libeher است.

قیمت گذاری دستوری برای خدمات تخلیه و بارگیری

یکی دیگر از مسائلی که موجب کاهش توان عملیاتی بندری ایران می شود و کاهش سهم ایران از تجارت کانتینری را ایجاد کرده است قیمت گذاری دستوری خدمات بندری توسط ستاد تنظیم بازار است. در حال حاضر وظیفه تصدی گری عملیات و راهبری خدمات بنادر بازرگانی کشور توسط بخش غیردولتی و خصوصی در چارچوب قراردادهای تسهیم درآمد بین کاروران بنادر و سازمان بنادر و دریانوردی صورت می پذیرد.

به همین منظور هزینه های نگهداری، نوسازی و روزآمدسازی زیرساخت های اصلی بر عهده بخش خصوصی بوده است و بر پایه قیمت های روز و بازار آزاد محاسبه می شود. این در حالی است که درآمدهای حاصل شده از این خدمات بندری بر پایه قیمت های دستوری ستاد تنظیم بازار تعیین می شود.

این مدل قیمت گذاری، حاشیه سود پایینی برای سازمان بنادر و دریانوردی و بخش خصوصی فعال در زمینه خدمات بندری ایجاد کرده است که روز به روز نیز در حال کاهش است. از یک طرف حاشیه سود بخش خصوصی در حال کاهش است که توان آنها برای نگهداری، نوسازی و روزآمدسازی تجهیزات را کاهش داده است و از طرف دیگر حاشیه سود پایین حاصل شده برای سازمان بنادر و دریانوردی موجب تاخیر در نوین سازی و یا ساخت بنادر بازرگانی جدید شده است.

عدم انتفاع از درآمدهای خدمات بندری در اسکله های مردمی

مسئله دیگری که درآمدهای سازمان بنادر و دریانوردی را کاهش داده است و از این طریق روزآمدسازی تجهیزات بندری یا احداث بنادر جدید را با مسائلی مواجه کرده است عدم انتفاع این سازمان از تجارت در برخی اسکله ها و بنادر واگذار شده است. بندرها و اسکله های احداث شده بر اساس کارکرد به چند دسته تقسیم می شوند.

بنادر اصلی که توسط سازمان بنادر و دریانوردی ساخته شده است نظیر شهید رجایی، شهید باهنر و شهید بهشتی، توسط همین سازمان نیز تحت نظارت قرار می گیرند. تعدادی از بنادر هم توسط بخش های دیگری از دولت برای منظورهای خاص ساخته شده اند. این بنادر نظیر بندر خارک ، بندر عسلویه و کیش، منطقه ویژه اقتصادی هستند و مدیریت آن ها در اختیار سازمان بنادر و دریانوردی نیست، البته سازمان بنادر نظارت فنی و ایمنی این بنادر را بر عهده دارد.

به عنوان نمونه بنادر جزیره سیری و لاوان متعلق به وزارت نفت و بندر پارسیان برای وزارت صنعت، معدن و تجارت است. بخشی از بندر جزیره کیش و قشم برای سازمان بنادر و دریانوردی است و بخشی دیگر برای وزارت نفت و مدیریت جزیره است. تعدادی از اسکله ها نیز مانند موج شکن های مردمی برای اهداف دیگری ساخته شده اند و رویه ملوانی در آن ها جریان دارد. از طرفی طبق مصوبه هیئت وزیران، اسکله هایی نیز باید در اختیار سازمان شیلات ایران قرار بگیرد. از مجموع بیش از ۴۰ بندر از این دست، تنها ۴ بندر تحت نظارت سازمان شیلات قرار دارد.

بنادر و اسکله های مذکور در حالی به دستگاه های مختلف واگذار شده است که طبق قانون سازمان بنادر و دریانوردی و قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، سازمان های بنادر و دریانوردی و گمرک جمهوری اسلامی ایران موظف هستند در آنها مستقر بشوند و از ورود کالاهای قاچاق جلوگیری کنند. مورد دیگری که به کاهش درآمدهای این سازمان منتهی گردیده است، کشتی  های سنتی و لنج ها است. بر اساس قواعد، سازمان بنادر و دریانوردی تنها از کشتی های فلزی می تواند درآمد کسب نماید و در این شرایط استقرار این سازمان و تعویض لنج های چوبی با فلزی موجب افزایش درآمدهای این سازمان و به روزسانی بندرهای بزرگ کشور خواهد شد و در نتیجه سرعت ترخیص کالا نیز ارتقا خواهد یافت.

آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانید

منبع: تین نیوز

کلیدواژه: سازمان بنادر و دریانوردی توسعه تجارت دریایی بنادر انزلی بنادر بازرگانی بندر شهید رجایی بنادر بازرگانی بندر خارک گمرک کشتی سازمان بنادر کریدور شرق به غرب کریدور شمال جنوب بنادر ایران بنادر بازرگانی ایران توسعه تجارت دریایی بنادر انزلی سازمان بنادر و دریانوردی درآمدهای این سازمان میلیون تن کالا تخلیه و بارگیری توان عملیاتی پایان سال خدمات بندری شهید رجایی میلیون TEU بر اساس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tinn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تین نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۵۷۴۱۲۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بندر امام خمینی ۲۰ ایستگاه تخلیه و بارگیری ریلی دارد

تین نیوز

مدیرکل بنادر و دریانوردری استان خوزستان گفت: بندر بزرگ تجاری امام خمینی(ره) با برخورداری از ۲۰ ایستگاه تخلیه و بارگیری ریلی با هدف پیاده‌سازی اصول پدافند غیرعامل موجب می‌شود که در مواقع ضروری با استفاده از این امکان، زنجیره تأمین کالا و انتقال کالای اساسی به اقصی نقاط کشور دچار اختلال نشود.

به گزارش تین نیوز از روابط عمومی اداره کل بنادر و دریانوردی خوزستان ابوطالب گرایلو با اشاره به حماسه‌آفرینی رزمندگان اسلام در دوران دفاع مقدس گفت: بندر امام خمینی (ره) صحنه رشادت‌های نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی در دفاع از امنیت کشتیرانی و صیانت از تجارت دریایی کشور بود.

گرایلو که در جمع امرا، استادان و دانشجویان دانشکده‌های افسری ارتش شرکت‌کننده در اردوی معارف جنگ سخن می‌گفت، با اشاره به اینکه بندر امام خمینی (ره) با بندر امام خمینی (ره) آن دوران بسیار فرق کرده است، اظهار کرد: آثار و نشانه‌های دوران جنگ تحمیلی از جمله مغروقه‌های موجود در مسیر آبراه خور موسی به منظور ارتقای ایمنی دریایی و تردد انواع شناورها لایروبی شده و بر عمق کانال‌های دسترسی دریایی در راستای عمل به اصول پدافند غیرعامل افزوده شده که با این‌گونه اقدامات در راستای توسعه زیرساخت‌های بندری و دریایی زمینه برای توسعه و رونق فعالیت‌های بازرگانی فراهم شده است.

مدیرکل بنادر و دریانوردی استان خوزستان با اشاره به امکان تردد شناورهای بالای ۷۰ هزار تن در این مجتمع بزرگ بندری گفت: با تقویت زیرساخت‌ها و روساخت‌های بندری، این مجتمع بندری پذیرای کشتی‌هایی با تناژ بالا به منظور تخلیه و بارگیری بخش عمده کالاهای اساسی مورد نیاز کشور است و با توسعه و بهره‌گیری از پایانه‌های مکانیزه ۱۲ میلیون تن بر امکان تخلیه، بارگیری و انبارش کالای اساسی افزوده شده است.

گرایلو با اشاره به پروژه اراضی توسعه‌ای بندر با هدف ایجاد زیرساخت‌های بندری به منظور گسترش فعالیت‌های لجستیک بندری گفت: این بندر در حال حاضر هیچ محدودیتی برای پذیرش شناورها و تخلیه و بارگیری انواع کالاها ندارد و با جذب سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و توسعه روساخت‌های بندری این امکان برای تمامی فعالیت‌های بندری و دریایی فراهم شده است.

وی با استناد به آمار و ارقام به ظرفیت‌های متعدد بندری ازجمله برخورداری از یک میلیون و ۱۰۰ هزار متر مربع انبار مسقف جهت انبارش کالا، عملکرد تخلیه و بارگیری انواع کالا در سال گذشته را بالغ بر ۴۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تن عنوان کرد و گفت: این بندر بزرگ تجاری با برخورداری ۲۰ ایستگاه تخلیه و بارگیری ریلی در این بندر با هدف پیاده‌سازی اصول پدافند غیرعامل موجب می‌شود که در مواقع ضروری با استفاده از این امکان زنجیره تأمین کالا و انتقال کالای اساسی به اقصی نقاط کشور دچار اختلال نشود.

مدیرکل بنادر و دریانوردی استان خوزستان توسعه زیرساخت‌ها و روساخت‌های بندری به منظور رونق فعالیت‌های بازرگانی و اقتصاد دریا محور را فرصتی ارزنده و مهم برای نسل‌های آتی کشور عنوان کرد.

گرایلو در ادامه با اشاره به دانش‌آموختگی بخشی از نیروهای حوزه دریایی کشور از جمله مدیران سازمان بنادر و دریانوردی در دانشگاه دریایی امام خمینی (ره) ارتش جمهوری اسلامی ایران اظهار داشت: همکاری آموزشی و علمی ارتش جمهوری اسلامی به عنوان یکی از اعضای شورای عالی دریایی می‌تواند نقش به سزایی در تأمین نیروهای متخصص دریایی مورد نیاز حوزه دریایی کشور از جمله سازمان بنادر و دریانوردی ایفا کند.

امیر دریادار شهرام ایرانی فرمانده نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی در جمع دانشجویان دانشکده افسری ارتش جمهوری اسلامی که به مدت دو روز در اردوی معارف جنگ یادواره شهید سپهبد صیاد شیرازی شرکت کرده بودند، اظهار کرد: آموزش فرهنگ‌ساز است و از درون آموزش فرهنگ به دست می‌آید.

 

آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانید